| |
|
 Asana is de derde stap op het achtvoudige yogapad uit Patanjali’s soetra’s. In onze Westerse maatschappij wordt yoga vaak als synoniem gebruikt voor asana, de fysieke houdingen. Met als gevolg dat veel mensen denken dat je flexibel moet zijn om aan yoga te kunnen doen. En ik zal eerlijk toegeven: er is een tijd geweest dat ik dacht dat ik pas als yoga-docent aan de slag kon als ik alle asana’s perfect kon uitvoeren. Ik zag de houdingen als het doel van mijn yoga-beoefening.
En dat is niet terecht. De houdingen zijn geen doel, en voor yoga hoef je niet lenig te zijn. En als je toevallig wel lenig bent, dan betekent dat nog niet dat je goed bent in yoga. Het betekent alleen je bepaalde lichaamshoudingen waarschijnlijk met wat meer gemak kan uitvoeren.
De yoga-houdingen zijn maar één onderdeel van de yogatraditie. In de 196 yogasoetra’s, die het pad van een yogi beschrijven, wordt asana zelfs maar één keer concreet benoemd.
Soetra 2.46: Sthira sukham asanam – De houding moet stabiel en aangenaam zijn.
Asana is Sanskriet is voor zitten, (ver)blijven of houding. Het woord sthira betekent stevig en stabiel, maar ook resoluut en bewegingsloos. Het woord sukha betekent comfortabel, gemakkelijk, ontspannen. In de houding gaat het om het vinden van evenwicht tussen sthira en sukha. Je zoekt de balans tussen inspanning en ontspanning, tussen moeite en moeiteloosheid. Of je met je neus je knie kunt aanraken is dus helemaal niet relevant.
Het kunnen aannemen van een bepaalde houding zou dan ook niet hét doel moeten zijn in de yoga-beoefening. Wanneer je gaat streven en presteren zal immers de balans tussen sthira en sukha ontbreken. En dat zie ik regelmatig gebeuren in de yogalessen: cursisten proberen een variatie van een houding aan te nemen die niet binnen hun bereik ligt, met als gevolg dat er zowel lichamelijk en geestelijk veel spanning ontstaat. En dat is heel menselijk, de meeste yogi’s zullen nog regelmatig in deze valkuil stappen. Maar door al je aandacht te richten op het presteren, op het bereiken van de ‘vorm’ van de houding, ga je aan het werkelijke doel van de houdingen voorbij.
Het werkelijke doel van asana is het voorbereiden van je lichaam en je geest op contemplatie en meditatie. Dit doe je door met je volledige aandacht aanwezig te zijn bij alle sensaties en ervaringen die zich voordoen tijdens het aannemen van de houding, zowel in je lichaam als in je geest. En daarmee kun je oefenen in élke yoga-houding, ongeacht hoe flexibel of sterk je bent.
De uiterlijke vorm van de houding is dus minder belangrijk, het gaat bij asana vooral om de innerlijke houding waarmee jij de oefening uitvoert.
|
|
|
|
